GRUZY. ANTOLOGIA POSTAPO | opracowanie zbiorowe 🖤 🏅🥉

 | 🖤 książka objęta patronatem Mrocznych Stron

| 🥉 3 miejsce na liście TOP3 Mrocznych Stron (04/2023)

* RÓŻNE WIZJE APOKALIPSY *

| 🏅 recenzja wyróżniona przez Redakcję portalu NaKanapie.pl

Nikt nie wie jak skończy się znany nam świat i co będzie potem. Czy przyszłość okaże się taka, jak w serialu The Walking Dead, Snowpiercer, a może bardziej jak w The Last of Us? A może zupełnie inaczej? Teorii jest przecież wiele: od kryzysu klimatycznego, poprzez wojnę nuklearną, epidemię śmiercionośnego wirusa i na sztucznej inteligencji kończąc. W antologii opowiadań Gruzy znajdziecie aż dwadzieścia możliwych scenariuszy. Jest więc w czym wybierać. Znajdziecie tu zarówno opowiadania, które można zaliczyć do fantastyki, do grozy czy science fiction. Są teksty cyberpunkowe, weird fiction, a nawet heroic fantasy. Wszystkie oczywiście o zabarwieniu postapo. I choć opowiadania równią się od siebie podgatunkami, stylem i literacką wrażliwością, to jednak wszystkie łączy jedno: nadszedł koniec świata, który znamy i teraz trzeba otrzaskać się w nowej rzeczywistości.

Pozwólcie, że nie będę opisywał czy też analizował każdego opowiadania. Ciągnęłoby się to w nieskończoność i sam nigdy nie chciałbym przeczytać takiej recenzji. Wystarczy, że napiszę, że w Gruzach nie znalazłem opowiadania, do którego mógłbym się naprawdę przyczepić. Owszem, jedne podobały mi się bardziej, inne mniej, ale raczej wynikało to z mojego gustu, niż z faktu, że któreś z Autorek lub Autorów postanowiło wyrządzić jakąś wielką krzywdę językowi polskiemu. Pozwólcie więc, że skupię się na kilku opowiadaniach, które w moim subiektywnym odczuciu prezentują takie the best of tej antologii.

Wśród ruin i zgliszczy znanego nam świata, znalazłem kilka naprawdę świetnie napisanych tekstów. Każdy ujął mnie z innego powodu, czasem był to styl Autora/Autorki, innym razem dynamiczna fabuła, jeszcze innym nieprzewidywalne zakończenie. Weźmy chociażby Agonię Jarosława Dobrowolskiego. Tak, TEGO Dobrowolskiego. Tego od pełnokrwistej powieści Delirium. Klimat trochę jak w serialu The Last of Us, choć w tym przypadku zagładę nie zafundował ludzkości grzyb, a wirus, który sprawił, że ludzie zachowują się jak opętani. Nie wiem jak Wy, ale ja czasami mam wrażenie, że taki wirus już szaleje. Niemniej Agonia, to jedno z najdłuższych i najciekawszych opowieści w antologii Gruzy. Widać tu zarówno doświadczenie pisarskie, jak i bardzo dobry pomysł na fabułę, no i fajną główną bohaterkę - młodą dziewczynę, która przemierza zrujnowane miasto w poszukiwaniu broni i wszystkiego, co pozwoli jej przetrwać. Mamy tu także wątek nadnaturalny, a całość wciąga się, niczym dobrej jakości tabakę.

Z kolei Dominika Vicente stworzyła historię, która świetnie nadawałaby się na powieść. Jej Azyl, to opowieść o rodzącym się uczuciu i potrzebie stabilizacji w czasach chaosu i upadku. Świetnie napisane opowiadanie, inteligentne, a do tego z przesłaniem. Podobne uczucia towarzyszyły mi, gdy czytałem Do ostatniej linijki kodu Natalii Klimaszewskiej. Tutaj z kolei mamy taki postapokaliptyczny cyberpunk. Świat rozpieprzyła Sztuczna Inteligencja i androidy, które błąkają się teraz po świecie w poszukiwaniu, utrzymujących je przy "życiu", ogniw. Natalia stworzyła bardzo dynamiczną i pełną zwrotów akcji opowieść z mocnym finałem. A jeśli już jesteśmy przy mocnych zakończeniach... W tej kategorii nie ma sobie równych Artur Olchowy i jego Pater familias. To radioaktywne postapo mocno mnie zaskoczyło i to pozytywnie.

W kilku opowiadaniach przewija się motyw braku wody. Pojawia się, choćby w tekście Pierwszego lipca, tam gdzie zwykle Marcina Bartosza Łukasiewicza. Autor stworzył fabułę pełną akcji i napięcia, ze świetnymi dialogami i mroczną wizją przyszłości, której wolałbym nie doczekać.

Waszą uwagę chciałbym zwrócić jeszcze na opowiadanie Aleksandry Bednarskiej. Jej Manicure na Anetę to historia pewnej dziwnej pary. Ona jest Łowczynią, on wyjęty spod drakońskiego prawa renegatem. Całość w wyśmienitym klimacie cyberpunk. Zupełnie inaczej do motywu postapo podeszła Agata Suchocka. Jej Suczka to przewrotna opowieść o krzywdzie, karmie i zemście z końcem świata w tle, z kolei Agata Francik stworzyła najbardziej psychodeliczny i niejednoznaczny tekst w całej antologii. Moja apokalipsa to opowieść zawieszona między jawą a snem. Świetne pióro i historia, którą mógłby zekranizować sam David Lynch.

Gruzy to różne wizje apokalipsy. Właściwie nie ma tu złych tekstów, a ich mnogość sprawia, że jest w czym wybierać. Wielkim plusem są też ilustracje. Każde opowiadanie ma swoją, a wszystkie stworzył Łukasz Białek. Rysunki robią tu świetną robotę, podobnie jak klimatyczna okładka Dawida Boldysa. Ta książka dała mi wiele emocji i świetnych momentów, a każdy z Autorów miał coś ciekawego do powiedzenia. I w większości były to teksty na naprawdę wysokim poziomie literackim. Co mnie bardzo cieszy, bo takie książki po prostu przyjemnie jest polecać. Co też niniejszym czynię i życzę Wam udanego buszowania w... Gruzach.

autorzy: Aleksandra Bednarska, Jarosław Dobrowolski, Feranos, Agata Francik, Lidia Gręda, Roland Hensoldt, Natalia Klimaszewska, Paulina Klimentowska, Jarosław Klimentowski, Michał Korzun, Marcin Bartosz Łukasiewicz, Wiktor Matyszkiewicz, Kornel Mikołajczyk, Artur Olchowy, Radek Puchała, Łukasz Rzadkowski, Magdalena Anna Sakowska, Edward Strun, Agata Suchocka, Magdalena Świerczek-Gryboś, Dominika Vicente
ilustracje: Dawid Boldys (okładka) | Łukasz Białek (ilustracje wewnętrzne)

ISBN: 978-83-964781-9-1

wydawnictwo: Planeta Czytelnika

ilość stron: 568

oprawa: miękka ze skrzydełkami

rok wydania: 2023

gatunek: fantastyka | science fiction | horror | opowiadania

ocena: 💀💀💀💀💀💀💀💀 8/10

| 🤝 recenzja powstała w ramach współpracy z Wydawnictwem PLANETA CZYTELNIKA