JELENI SZTYLET | Marta Mrozi艅ska 馃

| 馃 3 miejsce na li艣cie TOP3 Mrocznych Stron (3/2024)
* DEBIUT PACHN膭CY 艢WIE呕O艢CI膭 I S艁OWIA艃SKIM PODP艁OMYKIEM *

Moi Drodzy, poznajcie Awandi臋 - fikcyjne kr贸lestwo nad Morzem Wschodnim, kt贸re swe bogactwo zawdzi臋cza kopalniom rud 偶elaza oraz 偶yznym glebom. Z dala od stolicy, tu偶 przy granicy olbrzymiej i dzikiej puszczy Tormen, przycupn臋艂a niewielka wie艣 Ligawka, w kt贸rej dorasta Bora i jej m艂odszy brat Radek. Wychowywani przez ciotk臋 Olen臋 偶yj膮 w biedzie, ale mi艂o艣ci. Maj膮 siebie nawzajem i t臋 rodzinn膮 harmoni臋 od czasu do czasu psuj膮 wizyty ojca - brutala i sadysty, kt贸ry zabi艂 偶on臋 i to na oczach dzieci. Nie spotka艂a go za to zbyt surowa kara. Jako najemnik ze znajomo艣ciami na samym dworze kr贸lewskim odby艂 艣miesznie kr贸tki wyrok w kopalni i bynajmniej nie sprawia wra偶enia kogo艣, kto 偶a艂uje swego czynu. Tymczasem dorastaj膮ca Bora, chce i艣膰 w 艣lady nikczemnego tatusia i podobnie jak on, zosta膰 najemniczk膮. Dziewczyna sw贸j gor膮cy temperament odziedziczy艂a zdecydowanie po ojcu i aby da膰 mu upust, a przy tym ca艂kiem nie藕le zarobi膰, decyduje si臋 przej艣膰 szkolenie we W艂贸czni - szkole dla przysz艂ych najemnik贸w. Wkr贸tce wyrusza w drog臋, nie maj膮c jeszcze poj臋cia, o swoim przeznaczeniu, kt贸re zosta艂o zapisane przez Stary Lud jej w艂asn膮 krwi膮...

"Jeleni sztylet" to debiut pachn膮cy 艣wie偶o艣ci膮 i s艂owia艅skim podp艂omykiem. Z jednej strony powie艣膰 Marty Mrozi艅skiej utrzymana jest w duchu fantastyki Sapkowskiego, z drugiej za艣 splot twistami, zw艂aszcza w finale - co do tego jestem przekonany - nie pogardzi艂by sam George R.R. Martin. Ale "Jeleni sztylet" to fantastyka, w kt贸rej przede wszystkim wybija 艣wietnie napisana g艂贸wna bohaterka. Bora jest silna, niezale偶na, drapie偶na, ale i pe艂na uczu膰, cho膰 stara si臋 je t艂amsi膰. To posta膰, kt贸r膮 od razu polubi艂em. Ofiara wioskowych uprzedze艅 i przemocy ze strony ojca, nie poddaje si臋 i ca艂y czas kroczy z uniesion膮 g艂ow膮, cho膰 czasami jest to bardzo trudne. Dzi艣 powiedzieliby艣my o Borze: outsiderka, mo偶e nawet feministka, ale bynajmniej nie w tym wypaczonym, karykaturalnym znaczeniu, jakie prezentuj膮 dzisiejszej lewicowe krzykaczki. U Bory to wszystko wyp艂ywa z jej si艂y, pragnienia wolno艣ci, niezale偶no艣ci, ale i przeznaczenia, bowiem w艂a艣nie przeznaczenie odgrywa tu spor膮 rol臋 i jest wielk膮 niewiadom膮 zar贸wno dla nas - Czytelnik贸w, jak i dla samej zainteresowanej. Trzymaj膮ca si臋 zawsze na uboczu Bora, regularnie wyszydzana przez innych mieszka艅c贸w Ligawki, znajduje sprzymierze艅c贸w w艣r贸d przedstawicieli Starego Ludu. A kim jest Stary Lud? To przedstawiciele bestiariusza s艂owia艅skiego: Dworowi, Pokucie, Rusa艂ki i Brzeginki, a nawet Leszy. Bora widuje te istoty regularnie i zawsze mo偶e liczy膰 na ich pomoc, albo chocia偶 przychylno艣膰, co ju偶 daje wiele do my艣lenia.
 
"Jeleni sztylet" to opowie艣膰 Bory, to ona jest tu narratork膮. Zaczyna w momencie prze艂omowym w swoim 偶yciu. Chcia艂em napisa膰, 偶e to chwila wej艣cia w doros艂o艣膰, ale tak naprawd臋 Borce nigdy nie dane by艂o prze偶y膰 dzieci艅stwa pe艂n膮 piersi膮, cho膰 oczywi艣cie jej ciotka robi艂a wszystko by ona i jej brat, cho膰 namiastk臋 tego dzieci艅stwa mieli.

Debiut Marty Mrozi艅skiej to opowie艣膰 o poszukiwaniu w艂asnej to偶samo艣ci i miejsca na ziemi, to historia o mi艂o艣ci, przyja藕ni, oddaniu i po艣wi臋ceniu; o sile kobiet, ich waleczno艣ci, niezale偶no艣ci, lojalno艣ci. Znajdziecie tu magi臋, niesamowite istoty i niemniej niesamowite miejsca, niekiedy oderwane od czasu i przestrzeni. Ca艂o艣膰 ubrana zosta艂a w przyjemn膮 stylistyk臋. Marta Mrozi艅ska ma lekkie pi贸ro, co u debiutant贸w nie jest wcale norm膮, a przy tym potrafi pisa膰 偶ywe, dynamiczne dialogi, co z kolei nie jest rzecz膮 艂atw膮. Jej opowie艣膰 wci膮ga, zaskakuje, jest ciekawa i 艣wietnie napisana. To debiut bardzo udany, a przy tym fantastycznie wydany.

No w艂a艣nie, co do samego wydania... Nie mo偶na obok niego przej艣膰 oboj臋tnie. Wydawnictwo Zysk i S-ka zainwestowa艂o sporo energii, 偶eby "Jeleni sztylet" robi艂 piorunuj膮ce wra偶enie. Twarda oprawa, fantastyczna ilustracja ok艂adkowa, a do tego pi臋kna mapa Awandii na wyklejce zachwycaj膮 oczy. Kto czyta moje recenzje regularnie, ten pewnie zauwa偶y艂, 偶e jestem fanem pi臋knych ok艂adek, a ta sprawi艂a, 偶e a偶 otworzy艂em paszcz臋.

"Jeleni sztylet" to powie艣膰, kt贸r膮 przeczyta艂em z wielk膮 przyjemno艣ci膮. Lubi臋 s艂owia艅skie fantasy, ale mam wra偶enie, 偶e opowie艣膰 Marty Mrozi艅skiej spodoba si臋 nie tylko mi艂o艣nikom tego od艂amu gatunku. Dlatego nie zamykam tej ksi膮偶ki w 偶adnej szufladce. Dobre historie tego nie potrzebuj膮, a ta jest jedn膮 z nich. Dlatego j膮 polecam i trzymam kciuki, aby drugi tom pojawi艂 si臋 jak najszybciej.

ok艂adka: Tobiasz Zysk
ISBN: 978-83-8335-159-9
wydawnictwo: Zysk i S-ka
ilo艣膰 stron: 490
oprawa: twarda
rok wydania: 2024
gatunek: fantastyka
ocena: 馃拃馃拃馃拃馃拃馃拃馃拃馃拃馃拃 8/10
| 馃 recenzja powsta艂a w ramach wsp贸艂pracy z Wydawnictwem ZYSK I S-KA

Komentarze

Popularne posty z tego bloga

1984 | George Orwell

CONAN. KSI臉GA PIERWSZA | Robert E. Howard 馃

KANE. BOGOWIE W MROKU | Karl Edward Wagner